Ocalić od zapomnienia- epilog
Demontaż urządzeń PRL-owskiego systemu łączności wojskowej z nieużytkowanej stacji wzmacniakowej i przekazanie dla Muzeum Techniki Wojskowej
Przez blisko 50 lat dzięki stacjom wzmacniakowym obsługiwanym przez Telekomunikację Polską mieliśmy analogową łączność telefoniczną w służbie cywilnej, lecz w przypadku wybuchu wojny nuklearnej miały zostać zmilitaryzowana i działać wyłącznie dla wojska.
Przez cały okres swojej działalności działały głównie w tajemnicy, jako miejsca strategiczne. W połowie lat 90-tych przestały spełniać swoje przeznaczenie głównie, jako obiekty z przestarzałą technologią, więc zostały przeznaczone do likwidacji. Stare urządzenia w lat 50-tych zamieniono na nowoczesne serwery światłowodowe. Na szczęście nie wszystkie zostały opróżnione z wyposażenia. Po 3 latach starań dzięki pomocy obecnego spadkobiercy po TP S.A czyli ORANGE Polska udało się uzyskać zgodę na demontaż i zabranie urządzeń z przeznaczeniem na działalność edukacyjną.
Dowodziłem jednostką z tradycjami
Wywiad z płk Markiem DRÓZDEM
Po zakończeniu działań wojennych związanych z II Wojną Światową wiele jednostek powróciło do Polski, miejsca dalszego stacjonowania. W kraju podsumowywały straty wojenne i dokonywały uzupełnień w swoich pododdziałach szkoląc na nowo. W dawnym Województwie Gorzowskim z działań za granicą powróciły m.in. 4 Brygada Saperów z późniejszego Gorzowa, 12 Pułk Piechoty późniejsza 4 Gorzowska Brygada Zmechanizowana oraz 17 Pułk Piechoty – dzisiejsza 17 Wielkopolska Brygada Zmechanizowana z Międzyrzecza. Choć wojna już się zakończyła to żołnierze tych jednostek nie mogli odetchnąć. Po zakończeniu największego konfliktu zbrojnego XX wieku, kraj, do którego wrócili był zniszczony, Warszawa uległa praktycznie całkowitemu zniszczeniu, a gospodarka praktycznie nie istniała. Kraj wymagał odbudowy. Żołnierze 12 Kołobrzeskiego Pułku w swoim garnizonie (Gorzów Wielkopolski) pomagali m.in. w budowie Wojewódzkiego Szpitala. Lata 50 i 60- te to czas przezbrajania jednostek z przestarzałego sprzętu bojowego pamiętającego jeszcze czasy wojenne. Koniec lat 90- tych to smutny okres dla wielu jednostek. W skutek reform w wojsku wiele jednostek mających tradycje wojenne i zasługi dla Wojska polskiego ulega rozformowaniu (w samym Województwie Gorzowskich z 3 Dywizji pozostaje tylko jedna – 11 Lubuska dywizja Kawalerii Pancernej w Żaganiu). Redukcje liczebności wojska dotarły również do Garnizonu Wojskowego w Gorzowie. W 1998 r. z mapy znikła 4 Nadwarciańska Brygada Saperów a w 1999 r. 4 Gorzowska Brygada Zmechanizowana zamykając historię miasta wojskowego.
Lecz byli dowódcy swoich jednostek z sentymentem wracają na tereny jednostek, w miejsca, z którymi żarzyli się i nigdy o nich nie zapomną. Jednym z nich jest ostatni dowódca 12 Kołobrzeskiego Pułku Zmechanizowanego i późniejszej 4 Gorzowskiej Brygady Zmechanizowanej im. Piotra Szembeka płk Marek DRÓZD. O czasach świetności gorzowskich pancerniaków rozmawiał sierż. Marcin Kamiński.
Historia wojskowych sztandarów
Wręczenie przez społeczeństwo nowego Sztandaru Wojskowego dla Związku Żołnierzy Wojska Polskiego z Gorzowa Wielkopolskiego
Miasto Gorzów Wlkp. przez blisko pół wieku było dużym miastem garnizonowym na mapie kraju za sprawą dwóch jednostek wojskowych: 4 Gorzowskiej Brygady Zmechanizowanej i 4 Nadwarciańskiej Brygady Saperów. W tym okresie żołnierze pełniąc służbę w swoim garnizonie nieśli przez lata pomoc mieszkańcom miasta i Województwa, za co zostali wyróżnieni przez społeczeństwo medalami oraz nazwą wyróżniającą: „Gorzowska”- piechota a „Nadwarciańska”- saperzy. Mieli również sztandary wojskowe, które w dowód zaufania ufundowali im mieszkańcy miasta.
Choć wymienionych jednostek już od końca lat 90-tych XX wieku niema, pozostały po nich dziś zaadaptowane koszary przy ulicy Myśliborskiej i Chopina a owe sztandary można oglądać już tylko w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie została jeszcze była kadra wojskowa.
To z myślą o nich po odejściu na emeryturę w latach 80-tych założyli organizacje pod nazwą: Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego a dziś Związek Żołnierzy Wojska Polskiego. Również i oni otrzymali z rąk swoich kolegów- żołnierzy własne sztandary. Do nie dawna oglądając je na uroczystościach miejskich można było dostrzec, że są z minionej epoki. Chcąc godnie kontynuować tradycje swoich garnizonów w 2021 roku postanowili powołać społeczny komitet na rzecz ufundowania nowego sztandaru i udało się. Dziś nadszedł ten najważniejszy dla nich dzień- wręczenie nowego sztandaru.
Porozumienie ze Stowarzyszeniem Saperów Polskich w Gorzowie Wlkp.
Fotorelacja
11 marca odbyło się podpisanie porozumienia ze Stowarzyszeniem Saperów Polskich- Koło nr 20 zrzeszającym byłych żołnierzy 4 Brygady Saperów z Gorzowa Wlkp., którego celem było nawiązanie nowych żołnierskich znajomości i wspólne działanie na rzecz promowania historii byłego garnizonu wojskowego.
Przyczyną rozpoczęcia współpracy było przekazanie za pośrednictwem Związku Żołnierzy Wojska Polskiego archiwalnego filmu na taśmie 16 mm przedstawiającego życie 4 Łużyckiej Brygady Saperów z 1960 roku, pochodzącego z filmoteki garnizonowej przy JW. 1649. Archiwalny dziś film został przekazany dzień wcześniej do Archiwum Państwowego a dzięki zapewnieniom Dyrektora AP w Gorzowie Wlkp. niebawem materiał filmowy zostanie zarchiwizowany i udostępniony w wersji cyfrowej. Ponadto dzięki współpracy udało się pozyskać od byłej kadry wojskowej 4 Brygady Saperów kilka materiałów filmowych pokazujących życie żołnierzy z ulicy Chopina w Gorzowie Wlkp., które można zobaczyć poniżej:
https://youtu.be/QIfK6FC5JK8 - Uroczystości 3 maja 1991 roku z okazji 200 rocznicy Uchwalenia Konstytucji 3 maja na terenie 4 Łużyckiej Brygady Saperów
https://youtu.be/S-OCFLnTUDE - reportaż Telewizji Vigor przedstawiający służbę w 4 Łużyckiej Brygadzie Saperów i 12 Kołobrzeskiego Pułku Zmechanizowanego
https://youtu.be/MphxOwrMpdQ - szkolenie saperskie w Ośrodku Szkolenia Wodnego w Wałczu z udziałem 4 Łużyckiej Brygady Saperów i 12 Kołobrzeskiego Pułku Zmechanizowanego
Dodatkowo do Archiwum Państwowego trafiła płyta DVD z archiwalnymi zdjęciami ze służby żołnierzy 12 Kołobrzeskiego Pułku i późniejszej 4 Gorzowskiej Brygady Zmechanizowanej z ulicy Myśliborskiej.
Wszystkie przekazane dziś materiały będą dostępne dla mieszkańców, którzy odwiedzą Archiwum Państwowe w Gorzowie Wlkp.
