Lekcja historii na cmentarzu wojennym z okazji rocznicy wybuchu II Wojny Światowej

   W XXI wieku, kiedy technologia idzie na przód, szkoły co raz częściej korzystają z nowinek technologicznych. Do lamusa powoli odchodzą książki, które zastępują e-booki oraz przenośne komputery. Choć dziś występują na razie w niewielu szkołach, do 2015 r. mają być standardem we wszystkich szkołach. Stare tablice, po których pisało się kredą zamienia się na tablice multimedialne. Dzięki nowinkom szkoła bywa ciekawsza dla uczniów a za razem przyjaźniejsza w nauce. Również tradycyjne prowadzenie lekcji przechodzi zmiany. Co raz częściej lekcje z poszczególnych przedmiotów odbywają się poza szkołą w miejscach, które dotyczą omawianego tematu.

   Jedną z takich lekcji są „Spotkania z historią”, które odbywają się w różnych zakątkach miasta. Z okazji nie dawno odbytej rocznicy wybuchu II wojny Światowej oraz napaści przez Niemcy na Polskę żołnierze zrzeszeni w Związku Żołnierzy Wojska Polskiego z Gorzowa zorganizowali lekcję historii na cmentarzu wojennym w Gorzowie.

   Lekcja historii odbyła się na cmentarzu wojennym, bowiem opowiadana historia dotyczyła m.in. ludzi poległych podczas wojny. Uczniowie, którzy przybyli na cmentarz mogli wysłuchać historii nie tylko dotyczącej wojny, ale również zakładania pierwszej administracji w powojennym Gorzowie. Jako pierwszy o napaści na Polskę we wrześniu 1939 r. pod pomnikiem z krzyżem Virtuti Militari opowiadał historyk Jarosław Palicki z Instytutu Pamięci Narodowej delegatury w Gorzowie Wlkp. Młodzież mogła dowiedzieć się m.in. dlaczego hitlerowskie Niemcy napadły na Polskę oraz jakie były skutki napaści na Polaków.

   II Wojna Światowa wybuchła 1 września 1939 r. po ataku III Rzeszy, która w porozumieniu z ZSRR i Słowacją zaatakowały Polskę. Pierwszy atak na tereny polskie rozpoczął się o godzinie 4:43 nalotem powietrznym na miejscowość Wieluń. Kilka minut później padły strzały z pancernika Schleswig-Holstein na Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte. 17 września bez określonego w prawie międzynarodowym wypowiedzenia wojny Polskę zaatakowała Armia Czerwona. Pod koniec września, kiedy to wojska niemieckie i sowieckie zajęły już prawie całe terytorium Polski, wojna dobiegała końcowi. III Rzesza i ZSRR rozpoczęły okupację terytorium Rzeczypospolitej i likwidację polskiej państwowości.

   Następnie uczniowie szkół wraz z pocztami sztandarowymi w asyście klasy wojskowej z Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących przemaszerowali pod tablice upamiętniającą pomordowanych w obozie jenieckim Oflag IIc w Woldenbergu (Dobiegniewie) oraz obozie koncentracyjnym w Sonnenburgu (Słońsku). Tu młodzież mogła dowiedzieć się od Kustosza Muzeum Martyrologii ze Słońska o losach ludzi uwiezionych w Słońskim więzieniu oraz o akcji zamordowania 819 więźniów w przeddzień wyzwolenia więzienia przez Armie Czerwoną. „Tu spoczywają więźniowie, którzy zostali rozstrzelani przez żołnierzy SS w nocy 30-ego na 31-ego stycznia 1945 r. Tylko czterech więźniów przeżyło masakrę, w tym norweg Oskar Magnusson. Dziś spotykamy się nad ich mogiłami po to, aby pamięć o tych, co zginęli nikt nigdy nie zapomniał oraz aby wojna nigdy więcej nie wróciła” – mówi Błażej Kaczmarek.

   Sonnenburg, bo tak nazywał się Słońsk do 1945 r. latach 1834-36 wybudowano tu „Królewski Zakład Karny”. Po I Wojnie Światowej władze pruskie zaczęły mordować pierwszych więźniów politycznych w Słońsku. Warunki higieniczne w obozie, które pogarszały się do 1931 r. spowodowały, że zakład musiał zostać zamknięty. 30- stycznia 1933 r. partia Adolfa Hitlera NSDAP dochodzi do władzy. Gdy Reichstag – symbol Niemiec został podpalony przez jednego ze sprawców, Adolf Hitler rozpoczyna w odwecie za podpalenie akcję napiętnowania i prześladowania wrogów politycznych. Więzienia napełniają się tak szybko, że pruskie ministerstwo sprawiedliwości pod kierownictwem Hermana Goeringa, 20 marca postanawia utworzyć w miejscu więzienia pierwszy Obóz Koncentracyjny III Rzeszy. Po 12 miesiącach działalności obóz został zamknięty i ponownie w istniejących budynkach utworzono więzienie. W więzieniu do 1945 r. przetrzymywano ok. 700 więźniów różnych narodowości.

Aby uczcić pamięć pomordowanych wszyscy oddali hołd minutą ciszy. Na koniec goście ponownie wrócili pod pomnik poległych żołnierzy gdzie na koniec głos zabrał Franciszek Kujawski - pionier miasta Gorzowa.

„Cieszymy się jako nauczyciele, że takie zajęcia są organizowane z udziałem ludzi, którzy pamiętają historię tamtych lat. Pamięć o tamtych tragicznych losach nigdy nie powinna zaginąć i być przestrogą dla innych” – mówi Rozalia Sierpińska, nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 5. „Nasza szkoła nosząc patrona bohaterów 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty związana jest z wojskiem. Tym bardziej staramy się podtrzymywać pamięć o tych, co polegli w bojach nie tylko żołnierzy, ale i ludności cywilnej” – kończy nauczycielka SP nr 5.

W lekcji uczestniczyli uczniowie: Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących, Zespołu Szkół Budowlanych, Gimnazjum nr 9 i 13 oraz Szkoły Podstawowej nr 5. Radę Miasta reprezentowali: Mirosław Rawa oraz Jerzy Antczak oraz Pani Sylwia Czapla z Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Gorzowa.

Tekst: kpr. Marcin Kamiński

Foto: Dagmara Badecka