yt    

Pomniki wojskowe

Pomnik 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty

 

Pomnik dla uczczenia pamięci Bohaterów 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty został zbudowany i odsłonięty w ramach obchodów 20-lecia Ludowego Wojska Polskiego w 1963 roku.

 

Cokół ówczesnego pomnika zwieńczał orzeł nawiązujący do wizerunku orła piastowskiego. Na ścianie przedniej pomnika umieszcza była żeliwna tablica z napisem „1943- 1963, Wieczna chwała żołnierzom bohaterom 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty poległym w walce z najeźdźcą hitlerowskim o wolność naszej ojczyzny. Na owej tablicy znalazł się jeden zasadniczy błąd. Pomieszano tradycję LWP z tradycją Pułku stąd na tablicy znajduje się rok 1943 i nie jest on związany z datą sformowania jednostki. Od tego czasu pomnik stał się miejscem uroczystości święta jednostki.

 

 

W ramach obchodów 50-lecia bitwy o Kołobrzeg, do której pułk nawiązywał datą (18 marca), wśród kadry pułku powstała inicjatywa odrestaurowania pomnika. Uporządkowano wówczas otoczenie pomnika, a żołnierze ufundowali nową tablicę i orła według projektu mjr Mirosława POKORSKIEGO.

 

Nowy orzeł wykonany był w metalu i wzorowany na orle używanym w 1 Armii Wojska Polskiego. Tablica, którą wówczas odsłonięto wykonana została z płyty kamiennej z napisem: „Wał Pomorski 3.02-7.03.1945 r., Kołobrzeg 12.03-18.03.1945 r., na środku: wizerunek Krzyża Virtuti Militari V klasy oraz napis: „Żołnierzom 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty poległym na polu chwały. Cześć ich pamięci, 18 marca 1995 r.” Tablice tą umieszczono na ścianie przedniej pomnika, a starą żeliwną po prawej.

 

 

Po rozformowaniu w 1998 r. 4 Gorzowskiej Brygady Zmechanizowanej, która kontynuowała tradycję 12 Kołobrzeskiego Pułku otoczenie pomnika uległo zaniedbaniu a symbole: orzeł i 2 tablice zaginęły.

 

W 2003 r. byli żołnierze Pułku i Brygady zrzeszeni w ówczesnym Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, Koło nr 2 im. gen. Stefana Orlińskiego z Gorzowa postanowili odrestaurować pomnik. Z pomocą przyszedł im mjr Mirosław POKORSKI, który zaprojektował nową tablicę pamiątkową, która wzorowana była na tej z 1995 r. Uroczystego odsłonięcia pomnika i nowej tablicy nastąpiło 18 marca 2003 r. z udziałem Kompani Honorowej 15 Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Pancernej z Wędrzyna.

 

 

Kolejny okres rewitalizacji pomnika, jako miejsca pamięci to lata 2013 i 2014 r. W 69 rocznicę sformowania Pułku byli żołnierze postanowili przy pomniku ponownie odsłonić płytę pamiątkową ufundowaną 12 grudnia 2002 r. przez Rade Miasta Gorzowa. Owa płyta od tego czasu wisiała na budynku koszarowym 1 Batalionu Piechoty (Obecnie Uniwersytet Szczeciński- Wydział Zamiejscowy w Gorzowie), lecz podczas modernizacji elewacji budynku została bezpowrotnie przez ówczesne władze Wyższej Szkoły Biznesu zdjęta. Ponownego odsłonięcia, lecz w nowym miejscu dokonał ostatni dowódca 12 Kołobrzeskiego Pułku Zmechanizowanego i późniejszej 4 Gorzowskiej Brygady Zmechanizowanej im. Piotra Szembeka.

 

 

2013 r. to czas poszukiwań zaginionych historycznych płyt. Dzięki staraniom kpr. Marcina Kamińskiego płyty odnalazły się w Lubuskim Muzeum Wojskowym w Drzonowie, gdzie wisiały na elewacji budynku. Dzięki uprzejmości Dyrektora Muzeum Piotra DZIEDZICA i Lubuskiego Konserwatora Zabytków Barbary Bielnic- Kopeć płyty zostały nie odpłatnie przekazane z przeznaczeniem ponownego zainstalowania na pomniku. W tym celu, aby przygotować „miejsce pamięci” do przywrócenia jego pierwotnego wyglądu z przed 1963 r., wycięto drzewa zasłaniające pomnik. Wtedy to zrodził się również pomysł na przyszłe lata, aby przy pomniku postawić działo dywizyjne D-44, w które niegdyś jednostka była wyposażona.

 

 

Okazją do zaprezentowania włożonej pracy w odtworzenie pomnika była 70- rocznica sformowania 12 Kołobrzeskiego Pułku i 4 Dywizji Piechoty. Wówczas w obecności Kompanii Honorowej 35 Skwierzyńskiego Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej, dowódców jednostek współpracujących ze Związkiem, byłych żołnierzy oraz szkół ponownie odsłonięto 2 historyczne tablice. Odsłonięcia dokonali: świętej pamięci chor. Ludwik FEDOROWICZ- były żołnierzy 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty oraz mjr Mirosław POKORSKI- były oficer 4 Gorzowskiej Brygady Zmechanizowanej.

 

 

 

Pomnik 4 Brygady Saperów

 

Na terenie brygady saperów znajdują się dwa wojskowe pomniki.

 

Pierwszy pomnik, przy którym odbywały się uroczystości znajduje się przy bramie wjazdowej na teren jednostki wojskowej. W odgrodzonej kwaterze obrodzonej niskim murkiem, na bocznej ścianie warsztatów umieszczono płaskorzeźbę przedstawiającą 3 saperów. Nad nimi znalazł się napis „CHAWAŁA SAPEROM” a po każdej ze stron napisu znalazła się tablica z odznaką 4 Nadwarciańskiej Brygady Saperów a po przeciwnej stronie odznakę krzyża Grunwaldu.

 

 

 

Poniżej na podmurówce umieszczono centralnie płytę zawierającą 22 nazwiska poległych saperów na polu chwały.

 

Pomnik został ufundowany przez społeczeństwo Gorzowa Wielkopolskiego 1 października 1979 roku.

 

Po rozformowaniu jednostki wojskowej pomnik stał się miejscem spotkań byłej kadry wojskowej, która każdego roku w dniu święta brygady (8 września) spotyka się przed pomnikiem zapalając znicz pamięci.

 

 

 

W 2014 roku staraniami byłych saperów zrzeszonych w Stowarzyszeniu Saperów Polskich w Gorzowie Wielkopolskim pomnik przeszedł remont. Oczyszczono elewację zawierającą płaskorzeźby saperów a pękniętą płytę zamieniono na nową wg. tego samego kształtu.

 

Drugi pomnik znajduje się między blokami koszarowymi obecnie Sądu Rejonowego a budynkiem Akademii Gorzowskiej. Przedstawia stojącego na cokole Sapera trzymającego w dłoni wykrywacz min.

 

 

 

 

 

Pomnik 5 Dywizji Piechoty II Armii Wojska Polskiego

 

Na terenie miasta Gorzowa Wlkp. znajduje się jeszcze jeden pomnik wojskowy- 2 Armii Wojska Polskiego 5 Dywizji Piechoty, pod którą polegał w czasie działań wojennych 17 Pułk Piechoty- dzisiejsza 17 Wielkopolska Brygada Zmechanizowana z Międzyrzecza. Pomnik znajduje na Placu Nieznanego Żołnierza, znanego bardziej gorzowianom, jako kwadrat. Wojskowa historia tego miejsca sięga 1945 roku, kiedy to w tym miejscu dokonywano licznych pochówków żołnierzy Armii Radzieckiej. Wtedy to w tym miejscu powstał cmentarz wojenny, którego centralnym elementem stał się w 1946 roku odsłonięty pomnik wdzięczności z gwiazdą.

 

 
 
 
W 1952 roku cmentarz został zlikwidowany a groby zostały przeniesione na nowy cmentarz wojenny przy ulicy Walczaka w Gorzowie wlkp. Wówczas z byłego cmentarza zrobiono plac spacerowy z wyznaczonymi alejkami. W 1978 roku usunięto stary pomnik a w jego miejsce z okazji 35-lecia Ludowego Wojska Polskiego ufundowano pomnik 2. Armii Wojska Polskiego.
 
 

Pomnik autorstwa gorzowskiego rzeźbiarza Jerzego KOCZEWSKIEGO powstał z białego kamienia symbolizującego dwie dłonie wzniesione ku górze trzymające piastowskiego orła. Na bocznej stronie pomnika umieszczono napis: Żołnierzom 5. Dywizji Piechoty II Armii Wojska Polskiego z okazji 35. rocznicy LWP – społeczeństwo Gorzowa 12.10.1978 czyli w rocznice Bitwy pod Lenino.

 

Również tutaj każdego roku przychodzili kombatanci aby oddać hołd tym co polegli w walce za Ojczyznę. Oto kilka archiwalnych zdjęć z przed 15 lat.