Udział przedstawicieli Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w 83. Rocznicy Zbrodni Katyńskiej w Gorzowie Wlkp. oraz w Święcie Sapera w Gozdowicach

Katyń, Charków, Ostaszków to miejscowości znane każdemu Polakowi i choć leżą poza granicami Polski, to są naszym polskim symbolem pamięci o naszym narodzie. W kartach historii zapisały się tragicznie, co związane było z „mordem”- Zbrodnią Katyńską Polskiej głównie „wojskowej” elity dokonanej przez NKWD (Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR) podczas II Wojny Światowej. Był to haniebny czyn dla każdego żołnierza za sprawą wykonania wyroku śmierci po przez strzał w tył głowy jeńców. Jak mówią sami żołnierze- zginąć w walce za ojczyznę to zaszczyt, być zamordowanym bez walki to hańba.

W Katyniu Polacy ginęli za to, że byli Polakami a podczas forsowania Odry w 1945 r. w ramach Operacji Berlińskiej żołnierze 1 Armii Wojska Polskiego za odzyskiwanie wcześniej zrabowanych ziem zachodniej Europy. I to miejscowość Gozdowice stała się symbolem Dnia Sapera, bo tu nad rzeką miały miejsce walki o przeprawę, którą to zbudowali saperzy.

Takich nieznanych miejsc, gdzie spoczęła polska elita po napaści III Rzeszy i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich jest więcej, bo nie cała prawda po blisko pół wieku ujrzała prawdę.

Dlatego tak ważną rolę w kontynuowaniu historii realizuje młodzież swą obecnością na różnych uroczystościach. Nie zabrakło jej również na Gorzowskich Obchodach Zbrodni Katyńskiej w Gorzowie Wielkopolskim oraz na 78. Rocznicy Forsowania Odry w Gozdowicach/Starych Łysogórkach.

Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej

Jak co roku uroczystości zostały zorganizowane przez Wojewodę Lubuskiego oraz Stowarzyszenie Rodzina Katyńska na cmentarzu komunalnym przy pomniku ofiar Katynia w Gorzowie Wielkopolskim. 83. Rocznica mordu Katyńskiego miała charakter wojskowy z asystą Kompanii Honorowej 35 Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej ze Skwierzyny.

Wybór daty 13 kwietnia nie był przypadkowy. Dopiero po 50 latach od zbrodni (1940 r.) ówczesne władze ZSSR przyznały się do dokonania zbrodni początkowo zrzucając odpowiedzialność na hitlerowskie Niemcy tuszując tym samym prawdę. A prawda była jedna i w powojennych latach nie wygodna dla współpracy Rządu Rzeczpospolitej Ludowej ze Związkiem Radzieckim. Za mówienie prawdy groziło wieloletnie więzienie. Dopiero po obaleniu komunizmu prawda wyszła na jaw, choć nie cała, bo do dnia dzisiejszego nie wszystkie dokumenty zostały odtajnione przez obecną Rosję.

A dlaczego musieli zginąć Polacy ? Jak wynika z zachowanych historycznych dokumentów nasi rodacy byli nie wygodni dla ówczesnego komunistycznego ustroju, bo wierzyli w wolność, w swój naród.

Dziś na cmentarzu w asyście sztandarów służb mundurowych, szkolnych i stowarzyszeń kombatanckich upamiętniamy tamte wydarzenia zbrodni dokonanej na ludzkości. Do zebranych przemawiał Wojewoda Lubuski Władysław DAJCZAK, który wyjaśnił m.in. jak bardzo była to uknuta zbrodnia, bez wyroku, z pogwałceniem międzynarodowych praw i wszelkich konwencji cywilizowanego świata. Z kolei o potrzebie przekazywania historii tamtych lat dla kolejnego pokolenia mówił Marek SURMACZ, wnuk zamordowanego w Katyniu oficera.

Ważnym momentem było „przywołanie” pomordowanych lekarzy, nauczycieli, wojskowych, policjantów, którzy spoczęli w głębokich dołach na obcej ziemi, w apelu pamięci zakończonym salwą honorową.

Uroczystości na cmentarzu zakończyło złożenie wiązanek kwiatów i zapalenie znicza pamięci przez przybyłe delegacje.

O godzinie 18:00 w Katedrze odbyła się msza święta w intencji pomordowanych przez NKWD, która to odprawił Biskup Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej ks. Tadeusz LITYŃSKI.

W rocznicowych obchodach uczestniczył: poczet sztandarowy ZŻWP w osobach: st. chor. sztab. Andrzej SERAFIN, Paulina SOBOLEWSKA, Amelia SZCZEPANIAK oraz przedstawiciele: st. chor. sztab. Marian NOWACKI, sierż. Marcin KAMIŃSKI oraz kpr. Martyna MUSIELA.

Dni Sapera

Zachodnia Polska z racji historycznego położenia z granicą obecnych Niemiec jest miejscem pamięci wielu bitew Polskiego wojska, co było związane z próbą wyzwolenia zagarniętej Europy przez III Rzeszę. Tereny, które począwszy od rozpoczęcia napaści na Polskę we wrześniu 1939 roku zostały zajęte walką przez Wehrmacht, po kilku latach II Wojny Światowej za sprawą zawartego sojuszu ze Związkiem Radzieckim od 1944 r. były powoli wyzwalane jednak najważniejszy był rok 1945. Posuwające się na przód wojska czerwonoarmistów i polskich żołnierzy zgrupowanych w 1 i 2 Armii Wojska Polskiego powoli zbliżały się do dawnych granic Niemiec z przed wybuchu wojny idąc na stolicę- Berlin wiedząc, że to będzie najważniejsza i zwycięska bitwa. Jednak na drodze żołnierzom stanęła rzeka Odra i Nysa Łużycka.

13 kwietnia polscy żołnierze (1 AWP) dowodzeni przez gen. Stanisława POPŁAWSKIEGO zajęli pozycję wyjściowe nad Odrą w rejonie Siekierek-Gozdowic natomiast pododdziały (2 AWP) podporządkowane gen. Karolowi ŚWIERCZEWSKIEMU wraz z 1 Korpusem Pancernym gen. Józefa KIMBARA dotarły 9 kwietnia na wschodni brzeg Nysy Łużyckiej.

Forsowanie Odry przez Polaków rozpoczęło się 16 kwietnia o godzinie 5:45 a na Nysie Łużyckiej o 7:00. Do końca dnia Wojsko Polskie nad Odrą dokonało przełamania i wbicia się na teren wroga na głębokość 1,5 km.

Po pierwszym dniu walk dzięki zdobytemu przyczółkowi polscy saperzy mogli wybudować most pontonowy w rejonie Gozdowic, co umożliwiło przeprawę sprzętu, zaopatrzenia i oddziałów tyłowych 1 AWP otwierający tym samym drogę w Operacji Berlińskiej do stolicy Niemiec.

Tamte wydarzenia uwieczniła Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych

https://www.youtube.com/watch?v=sOdU76ZVb7k&t=131s

Na pamiątkę tamtych wydarzeń dzień 16 kwietnia ustanowiony został Świętem Wojsk Inżynieryjnych oraz Świętem Sapera.

Z tej okazji, co roku odbywają się wojskowe uroczystości w Gozdowicach- miejscu forsowania Odry oraz na cmentarzu wojennym w Starych Łysogórkach. Tym razem uroczystość 78. Rocznica odbyła się 22 kwietnia.

Pierwsza część uroczystości została zorganizowana przy pomniku sapera w miejscu historycznym, gdzie odbywała się historyczna przeprawa promowa, tuż obok budynku dawnego sztabu szefa Wojsk Inżynieryjnych 1 AWP i dowódcy 6 Batalionu Pontonowo-Mostowego a dziś muzeum 1 Armii Wojska Polskiego. O godzinie 11:00 w Gozdowicach przy pomniku Sapera dowódca uroczystości przywitał gen bryg. Szymona KOZIATKA- dowódcę 12 Dywizji Zmechanizowanej ze Szczecina, który przeprowadził uroczysty przegląd pododdziałów witając przybyłą Kompanię Honorową wystawioną przez 5 Pułk Inżynieryjny, Wojskową Orkiestrę ze Szczecina oraz przybyłe poczty sztandarowe w tym nasz Związku Żołnierzy Wojska Polskiego Koła im. Gorzowskich Jednostek Wojskowych. Następnie burmistrz gminy Mieszkowic Andrzej SALWA przywitał zaproszonych gości przypominając przybyłym historię forsowania Odry oraz dziękując na przybycie w tak ważne dla nas Polaków miejsce. Podczas przemówień gości nawiązano do historycznych barw Wojsk Inżynieryjnych, czyli czerwieni i czerni, co odzwierciedla przelaną krew polskich żołnierzy oraz walkę o odzyskanie naszych polskich ziem.

Po przemówieniach nastąpiło złożenie wiązanek kwiatów przez przybyłe delegacje pod pomnikiem Sapera.

Na zakończenie odbyła się uroczysta defilada pododdziału 5 Pułku Inżynieryjnego wchodzącego w skład 12 Dywizji Zmechanizowanej ze Szczecina.

Następnie uroczystości przeniosły się na teren cmentarza wojennego w Starych Łysogórkach, gdzie odbyła się msza polowa oraz apel poległych.

Akcentem kończącym część oficjalną było złożenie kolejnych wiązanek kwiatów tym razem pod Pomnikiem Wdzięczności 1 Armii Wojska Polskiego.

Kwiaty pod wojskowymi pomnikami złożyła delegacja Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w osobach: st. chor. sztab. Marian NOWACKI, Aleksandra MARCISZYN oraz Weronika KACPRZAK.

Na koniec zorganizowano pokaz sprzętu wojskowego oraz Bieg Pamięci Narodowej. Jednocześnie była to okazja do zwiedzenia obu muzeów wojskowych w Gozdowicach oraz w Starych Łysogórkach.

Uroczystości Dnia Sapera zostały również zorganizowane w Gorzowie Wielkopolskim na terenie byłej 4 Nadwarciańskiej Brygady Saperów, gdzie pod pomnikiem odbyło się uroczyste spotkanie byłej saperskiej kadry. Podczas spotkania mjr Henryk ROJEK- Prezes Stowarzyszenia Saperów Polskich Koła nr 20 w Gorzowie Wlkp. podziękował przybyłym za pielęgnowanie pamięci o tych, co polegli podczas II Wojny Światowej jak również za tych, co obecnie odeszli na wieczną wartę. Uroczystość uświetnił obecnością poczet sztandarowy Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w składzie: sierż. Marcin KAMIŃSKI, Paulina SOBOLEWSKA oraz Karolina NICPOŃ dziedziczący tradycję 12 Kołobrzeskiego Pułku i późniejszej 4 Gorzowskiej Brygady Zmechanizowanej oraz 4 Nadwarciańskiej Brygady Saperów.

Tekst: sierż. Marcin KAMIŃSKI

Foto: mł. chor. Daniel ANDALUKIEWICZ, sierż. Marcin KAMIŃSKI, Nadia KAMIŃSKA, Aleksandra MARCISZYN